Stres związany z pracą uważany jest za jeden z czynników ryzyka występowania problemów i zaburzeń emocjonalnych, w tym zaburzeń nerwicowych i depresyjnych. Mimo tego, iż pewien optymalny poziom stresu jest niezbędny do właściwego i produktywnego działania naszego organizmu, to trzeba uważać, żeby nie wykroczył on poza wyznaczone normy. Ważne jest, jak my sami reagujemy na stres w pracy oraz czy korzystamy ze sposobów na radzenie sobie z nim.

Przyczyny stresu w pracy

Poznanie przyczyn stresu w miejscu pracy to pierwszy krok do redukcji jego poziomu. Istnieje wiele czynników zagrażających zdrowiu psychicznemu pracowników w obszarze wymagań, kontroli i wsparcia społecznego. Wśród nich można zaliczyć:

Przeciążenie pracą – jakościowe i ilościowe: zbyt wiele obowiązków, znaczny wysiłek w pracy, praca pod presją czasu, zbyt dużo pracy do wykonania, co wiąże się z nadgodzinami lub zabieraniem pracy do domu, nagłe, ważne zadania do wykonania ,,na już”, narzucone tempo pracy przed przełożonego lub maszynę, ciągłe zmiany w pracy, konieczność zachowania ciągłej czujności, odpowiedzialność za mienie i ludzi, dylematy moralne.
Niedociążenie pracą: praca poniżej możliwości, wykonywanie monotonnych czynności przez dłuższy czas, zbyt mało obowiązków, brak zróżnicowania w pracy.
Godziny pracy: nieelastyczny czas pracy, restrykcyjnie przestrzegane godzin pracy, niemożność przerwania pracy w razie potrzeby.
Kariera zawodowa: brak możliwości awansu, brak bezpieczeństwa zatrudnienia, praca poniżej aspiracji, posiadanie zbyt wysokich lub niskich kwalifikacji w stosunku do wykonywanej pracy.
Fizyczne warunki pracy: zbyt duży hałas na stanowisku pracy, zbyt wysokie lub zbyt niskie temperatury w pomieszczeniach, uciążliwe zapachy, substancje łatwopalne, wybuchowe, drażniące, żrące lub trujące blisko miejsca pracy, brak odpowiedniego wyposażenia.
Organizacja pracy: fatalna komunikacja w firmie, brak konkretnych celów, niejasno przedstawiona struktura firmy.
Pełniona rola zawodowa w organizacji: niekonkretnie określona rola i niejasno sprecyzowane obowiązki w firmie, konflikt ról w organizacji, brak odpowiedniego wprowadzenia w obowiązki, wpływ pracy na życie rodzinne.
Relacje interpersonalne: nieudzielający wsparcia przełożony, nieprzyjemne relacje ze współpracownikami, dyskryminacja, mobbing, system motywacyjny firmy zorientowany na rywalizację między pracownikami, utrudniony w razie potrzeby kontakt z przełożonym.
Work-life balance: brak równowagi między pracą a życiem prywatnym.

stres w pracy

Kto jest podatny na stres w pracy?

Wysoką podatność na stres zawodowy przejawiają osoby, których zdolność radzenia sobie z wymaganiami zawodowymi jest zmniejszona z powodu:

krótkiego stażu pracy,
młodego wieku,
podeszłego wieku,
niedopasowanych do wykonywanych obowiązków: predyspozycji (np.: słaby wzrok, słuch, zdolności manualne, refleks), zdolności (np.: humanistyczne, artystyczne, techniczne, urzędnicze), wykształcenia lub doświadczenia zawodowego,
wrodzonej wrażliwości na bodźce, dużej lękliwości, osoby wysoko wrażliwe,
dużego zaangażowania w sprawy zawodowe, dążenia do osiągnięć, wysokiego poziomu aspiracji, potrzeby kontroli, nerwowości, pośpiechu i współzawodnictwa z innymi,
problemów pozazawodowych, np.: rozwodu, choroby w rodzinie, w związku z urodzeniem dziecka.

Skutki długotrwałego stresu w pracy

Ze stresem żyjemy cały czas. Staje się szkodliwy kiedy jest go za dużo i trwa za długo. Z upływem czasu może doprowadzić do zmian w stanie zdrowia. Jakie schorzenia, dolegliwości somatyczne i choroby może wywołać stres? Mogą to być:

bóle mięśni karku, barków, kręgosłupa, w tym okolicy krzyżowo-lędźwiowej kręgosłupa,
wrzody żołądka i dotkliwe skurcze jelit,
obniżenie odporności organizmu co w konsekwencji może powodować choroby infekcyjne,
nadciśnienie tętnicze, udary mózgu, choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego, uczucie kołatania serca,
depresja, nerwica,
problemy ze snem,
bóle głowy,
zmęczenie, rozdrażnienie,
zwiększenie ryzyka zachorowania na chorobę nowotworową,
i wiele innych.

Skutki stresu mogą dotknąć samej firmy. Długotrwałe napięcie psychiczne wśród pracowników może powodować zwiększenie liczby przedłożonych zwolnień lekarskich, związanych z dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi zatrudnionych. Wielu pracowników może również odczuwać spadek zaangażowania w pracę, w tym produktywności i efektywności, co skutkować może wzrostem skarg od klientów, wzrostem rotacji na stanowiskach, czy też zwiększoną liczbą wypadków w firmie.

stres zawodowy

Jak sobie radzić ze stresem?

Niestety redukowanie stresu nie jest łatwe, jeśli nie możesz wykluczyć czynników stresogennych, takich jak: trudni klienci, odpowiedzialność za bardzo ważne, kosztowne projekty, praca pod presją czasu. Zdolność przezwyciężania stresu to wielka sztuka. Działania zapobiegające stresowi tyczą się nie tylko konkretnej jednostki, ale i samej organizacji.

Źródło stresu

Najważniejsze to zdefiniować przyczynę stresu. To już pierwszy krok, żeby podjąć jakieś działania. Jeśli powodem stresu jest zbyt duży zakres obowiązków – udaj się na rozmowę z przełożonym i wspólnie zastanówcie się co z tym zrobić.

Co jeszcze możesz zrobić? Nie staraj się zadowolić wszystkich kosztem własnych potrzeb, w tym swojego czasu i zdrowia. Jeśli masz problem z czyimś zachowaniem, spróbuj o tym porozmawiać. Ćwicz asertywność, a także dbaj o przyjemną atmosferę. Bądź koleżeński i pomocny, ale postaw jasne granice i nie daj się wykorzystywać.

Pomoc bliskich

Wsparcie najbliższych to jeden z ważniejszych czynników społecznych – zwiększa poczucie własnej wartości, uspokaja i łagodzi negatywne uczucia. Warto uświadomić sobie, że wiele osób zmaga się z podobnymi problemami. Praktycznie każdy chodzi do pracy i w jakimś stopniu odczuwa stres. Ważne jest, by na każde zdarzenie mogące wywoływać stres spojrzeć z odpowiedniej perspektywy, odpowiednio ocenić jego realne zagrożenie, aż w końcu wybrać jedną z metod poradzenia sobie z nim.

Aktywność i odpoczynek w walce ze stresem

Pamiętaj o aktywności fizycznej. Łatwo zapomnieć o ruchu i zdrowej diecie w pogoni dnia codziennego. Sport działa kojąco na nerwy i zapobiega wielu dolegliwościom związanym z wielogodzinnym wpatrywaniem się w ekran komputera, a także stopniowo zmniejsza napięcie mięśniowe, co pozwala kontrolować zdenerwowanie. Często niewiele trzeba, aby pomóc swojemu zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Polecanymi aktywnościami są na pewno: spacery, jazda na rowerze, pływanie, czy też bieganie. Nie wolno zapominać o odpowiedniej ilości snu. Zaleca się ok. 8h odpoczynku nocnego. Organizm potrzebuje do właściwego funkcjonowania regeneracji. Natomiast zbilansowana dieta i pełnowartościowe posiłki pomogą w walce z nadwagą i otyłością oraz dodadzą sił do działania.

Skorzystaj z technik relaksacyjnych

Poza właściwym odżywianiem się i aktywnością fizyczną, warto znaleźć inne sposoby redukcji stresu i napięć. W czasie wolnym obejrzyj dobry film, poczytaj ulubioną książkę, weź ciepłą kąpiel. Rób to co lubisz. Zrelaksowanie się może zapewnić nam również masaż czy wycieczka za miasto. Przebywaj wśród pozytywnych ludzi, myśl optymistycznie i zwalczaj stres humorem. Udowodniono, że poszukiwanie humorystycznego podtekstu w powszednich sytuacjach może być pomocne w walce ze stresem.

relaks a stres w pracy

Działania w organizacji

Także ze strony przedsiębiorstwa powinna wypłynąć inicjatywa co do osłabienia stresującego charakteru środowiska zewnętrznego. Jakie działania może podjąć pracodawca?

Oferowanie elastycznych godzin pracy. Większość pracowników stresuje się zanim rozpocznie swoją pracę. Szczególnie w momencie utknięcia w korku.
Jasna struktura organizacyjna, praktyki firmy i opis stanowiska pracy. Zatrudnieni powinni otrzymać dokładne informacje odnośnie struktury i praktyk organizacji oraz szczegółowe wytyczne co do ich obowiązków.
Integracja pracowników – dobra atmosfera w pracy to klucz do sukcesu. Ułatwia ona pracę grupową i zwiększa produktywność, ponieważ lepiej pracuje się w miłym otoczeniu.
Szkolenia, odpowiednia rekrutacja – pracownicy swoimi umiejętnościami i wiedzą powinni być jak najbardziej dopasowani do zadań, które są im powierzane. Tam gdzie to istotne, zatrudniony powinien mieć zagwarantowane szkolenie.

Stres w pracy

Nie na wszystkie sytuacje powodujące stres w pracy mamy wpływ, ale istnieją metody, które możemy zastosować, aby polepszyć nasze życie zawodowe. Pamiętajmy, że to nie sam stres jest czymś negatywnym, a to, w jaki sposób na niego reagujemy. Dlatego ważne, aby wiedzieć jak zapobiegać wystąpieniu tego niesprzyjającego elementu w środowisku pracowniczym, a także jak łagodzić skutki.

Nie czekaj do momentu, w którym stres przejmie kontrolę nad Twoim życiem. Staraj się mu zapobiegać.

Jak pokazują najnowsze badania, tylko w 58% przypadków w czasie szkolenia BHP podejmowane były zagadnienia związane z czynnikami i zagrożeniami psychospołecznymi. Te dane nie są pokrzepiające, jednak nasza firma gwarantuje, iż w czasie szkoleń BHP poruszamy tematy związane ze stresem.

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą szkoleń z bezpieczeństwa i higieny pracy. Kontakt tel. 68 411 40 49.