Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy. Każdy zatrudniony powinien mieć dostęp do właściwie wyposażonej apteczki oraz pierwszej pomocy przedlekarskiej.

Kodeks pracy a pierwsza pomoc w pracy

W zakres zobowiązań pracodawcy wobec zatrudnionego wchodzi szereg spraw związanych z pierwszą pomocą. Mówi o tym Kodeks pracy.

§ 1. Pracodawca jest obowiązany:

zapewnić środki niezbędne do: udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
wyznaczyć pracowników do:
- udzielania pierwszej pomocy,
- wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

§ 2. Działania, o których mowa w § 1, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

§ 3. Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń.

§ 4. W przypadku zatrudniania przez pracodawcę wyłącznie pracowników młodocianych lub niepełnosprawnych – działania, o których mowa w § 1 pkt 2, może wykonywać sam pracodawca. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio.

Wyznaczenie osoby do udzielenia pierwszej pomocy

W każdym zakładzie pracy musi być co najmniej jedna osoba wyznaczona do udzielania pierwszej pomocy. Konieczne jest aby miała ona ukończone Szkolenie dla pracowników wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy. Dany pracownik lub pracownicy powinni mieć do dyspozycji odpowiednie środki, w tym: odpowiednio wyposażoną apteczkę pierwszej pomocy (odpowiadającą specyfice wykonywanych prac w firmie) oraz dostęp do łączności ze służbami ratunkowymi.

obowiązki pracodawcy pierwsza pomoc

Jak wybrać pracownika, który będzie odpowiadał za bezpieczeństwo innych?

Prawo obowiązujące w Polsce wymaga od pracodawcy wyznaczenia osoby lub osób, które będą odpowiadać za udzielanie pierwszej pomocy na terenie przedsiębiorstwa.

Przy określaniu liczby pracowników koniecznych do wyznaczenia należy wziąć pod uwagę:

zmianowość pracy, w tym liczbę pracowników na każdej zmianie,
powierzchnię przedsiębiorstwa,
czas dotarcia do poszczególnych miejsc w firmie,
specyfikę zakładu pracy, rodzaj występujących zagrożeń, a także ewentualne skutki.

Pracodawca powinien wyznaczyć taką liczbę przeszkolonych pracowników, aby w firmie był stale obecny pracownik odpowiedzialny za udzielanie pierwszej pomocy (jeśli w firmie obowiązuje zmianowy system pracy czy choćby na wypadek urlopu lub zwolnienia lekarskiego jednego z wyznaczonych pracowników).

Apteczka dla firmy

Głównym punktem pierwszej pomocy w zakładzie pracy jest apteczka. Powinna być ona dostosowana do specyfiki zakładu pracy. W polskim prawie nie ma konkretnie określonych elementów, w jakie apteczka powinna być wyposażona, ale można kierować się normami DIN ustalonymi przez Niemiecki Instytut Normalizacji. Co na pewno powinno znajdować się w apteczce?

instrukcja udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,
gumowe rękawiczki jednorazowe,
gazy i gaziki jałowe, siatka opatrunkowa,
plastry zwykłe, z opatrunkiem, bandaże,
chusty trójkątne,
agrafki, pęseta, nożyczki bezpieczne,
opatrunki na oparzenia,
maseczki do sztucznego oddychania,
koc termiczny (folia NRC).

W apteczce zakładowej ze względów bezpieczeństwa nie powinno być w żadnych leków ani środków odkażających. Zazwyczaj nie mamy informacji czy nasi współpracownicy, w tej chwili poszkodowani, nie są uczuleni na jakiś lek, choćby zwykłą aspirynę i nie będą narażeni na reakcje niepożądane. Poza tym takie specyfiki nie sprawdzają się w sytuacji zagrożenia życia. Rany, które uległy zabrudzeniu, a będą poddane zaopatrzeniu chirurgicznemu wystarczy przemyć wodą i zabezpieczyć opatrunkiem.

Apteczka musi być umiejscowiona przy zielonym znaku z białym krzyżem i mieć ewentualnie napis: „apteczka pierwszej pomocy”. Powinna być usytuowana w widocznym i łatwo dostępnym punkcie firmy. Jej opakowanie musi być odporne na działanie czynników mechanicznych i wygodne w obsłudze. Obowiązkiem pracodawcy jest wywieszenie przy apteczce nazwisk osób, które są uprawnione do jej obsługi (wyznaczeni pracownicy, przeszkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy). Dodatkowo umieszcza się w widocznych miejscach instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy.

Skład apteczki

Wyposażenie apteczki należy każdorazowo skonsultować z lekarzem medycyny pracy, przy udziale osób kierującym pracownikami, tak aby mieć pewność, że nie brakuje w nim czegoś kluczowego. Nie jest określone, ile punktów pierwszej pomocy i apteczek powinno znajdować się w firmie. Decyzja w tej kwestii należy do pracodawcy.

Państwowa Inspekcja Pracy w czasie kontroli sprawdza czy dany zakład pracy ma na wyposażeniu odpowiednio zaopatrzone apteczki pierwszej pomocy. W przypadku wykazania jej braku w trakcie przeprowadzanej kontroli inspektor może nakazać jej uzupełnienie lub może nałożyć karę grzywny.

Pracodawca, będący odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierujący pracownikami lub innymi osobami fizycznymi za nieprzestrzeganie przepisów bhp podlega karze grzywny od 1000 do nawet 30000 zł.

Zapraszamy na kursy pierwszej pomocy oraz na szkolenia dla osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy. Szkolenia prowadzimy z użyciem apteczek, fantomów oraz treningowych defibrylatorów AED. Ćwiczymy z grupami w formie praktycznej, uwzględniając najczęstsze wypadki.

Kontakt tel. 68 411 40 49