ABC pracy kierowcy, czyli pracownik w podróży służbowej

Co należy wiedzieć o podróży służbowej?

Pojęcie podróży służbowej ustawodawca umieścił w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 77⁵ § 1 K.p., podróż służbowa rozumiana jest jako wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika lub w której znajduje się siedziba pracodawcy. Za czas przebywania przez pracownika w podróży służbowej przysługują mu należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Podróż służbowa a delegacja

Podróż służbowa tylko potocznie nazywana jest delegacją, choć w rzeczywistości to różne pojęcia.

Aktualizacja prawa – Pakiet Mobilności

Z dniem 2 lutego 2022 r. nastąpiła ważna zmiana definicji podróży służbowej kierowców w branży transportowej. W związku z nowelizacją krajowych przepisów (wdrożenie tzw. Pakietu Mobilności) zagraniczne przewozy drogowe zostały wyłączone z definicji podróży służbowej.

Pakiet mobilności to przepisy regulujące transport drogowy na terenie Unii Europejskiej. Mają zapewniać przewoźnikom z różnych państw równy dostęp do europejskiego rynku przewozów. Większość zasad, szczególnie tych dotyczących czasu jazdy i odpoczynku kierowców, obowiązuje już od sierpnia 2020 r.

Czas pracy kierowców i normy prowadzenia pojazdu

Regulacje ustawowe dotyczące czasu pracy kierowców mają zwiększyć bezpieczeństwo na drodze, a także chronić innych uczestników ruchu.

Normy maksymalne prowadzenia pojazdu

• Jazda ciągła – 4,5 godziny (potem musi nastąpić przerwa 45-minutowa, ewentualnie 15 + 30 minut).
• Jazda dzienna – 9 godzin, a dwa razy w tygodniu 10 godzin.
• Jazda tygodniowa – 56 godzin.
• Jazda dwutygodniowa – 90 godzin.

Odpoczynki dobowe i tygodniowe kierowców

Odpoczynek dobowy (według Rozporządzenia 561/06):

• regularny – 11 godzin lub 3 + 9 godzin,
• skrócony – 9 godzin – maksymalnie 3 x pomiędzy odpoczynkami tygodniowymi.

Odpoczynek tygodniowy (według Rozporządzenia 561/06):

• regularny – 45 godzin,
• skrócony – 24 godziny.

Kogo to dotyczy?

Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1412; ost.zm Dz.U. z 2022r.) dotyczy tylko kierowców zawodowych. Zatem praca przedstawicieli handlowych, monterów, dziennikarzy, konserwatorów, kadry kierowniczej i wielu innych – wiąże się z koniecznością przebywania w samochodzie przez dużą część dnia (bo muszą dojechać na miejsce realizacji zadań, szkoleń, uczestnictwa w targach itp.), jednak sam pojazd jest tylko narzędziem, które pomaga im wykonać pracę główną w odpowiednim miejscu i czasie. Ich praca de facto nie polega na prowadzeniu samochodu.

Mimo wszystko prawo nie wyklucza stosowania ustawy wobec tych „nie-kierowców”. Bardzo często normy są określone, jednak w rzeczywistości ciężko udowodnić czas prowadzenia samochodu przez tych pracowników z powodu braku tachografów w samochodach osobowych.

Urlopy

Kierowca, tak jak każdy pracownik, ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wynosi (w zależności od przepracowanego czasu i nauki) 20 lub 26 dni.

Uprawnienia i obowiązki pracownika – podróż służbowa

Kierowcom przebywającym w podróży służbowej przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z wykonaniem tego zadania służbowego (nocleg, przejazd drogami płatnymi, paliwo, parkingi, a także inne niezbędne udokumentowane wydatki). Pracodawca ma również obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie, a pracownik musi je bezwzględnie wykonać. Obowiązkiem pracodawcy jest też zapewnienie pracownikowi szkolenia w zakresie bhp. Pracownik natomiast musi odbyć to szkolenie, aby zdobyć należytą wiedzę o wszystkich istniejących zagrożeniach występujących przy wykonywaniu pracy.

Kolejnym istotnym uprawnieniem jest prawo do wypoczynku. Realizowane poprzez odpoczynki dobowe i tygodniowe, ale również przez prawo do urlopu. Wypoczynek w okresie urlopu ma zapewnić pracownikowi siły do dalszej pracy. Chociaż wykonywanie pracy w innej firmie w okresie urlopu nie jest zakazane, to należy pamiętać, że takie działanie może skutkować nadmiernym przemęczeniem i brakiem możliwości zregenerowania organizmu.

Dieta

Dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży (w prywatnych firmach kwota może być wyższa).
Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu po wykonaniu zadania służbowego w następujący sposób:

• jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
  a) mniej niż 8 godzin – dieta nie przysługuje,
  b) od 8 do 12 godzin – przysługuje 50% diety,
  c) ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości;
• jeżeli podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę:
  a) do 8 godzin – przysługuje 50% diety,
  b) ponad 8 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.

Podróż służbowa

W wielu firmach podróże służbowe, nie tylko te krajowe, ale i zagraniczne, stają się codziennością. Każdy taki wyjazd pracownika wiąże się z obowiązkiem jego prawidłowego rozliczenia, dlatego tak ważna jest znajomość przepisów o podróżach służbowych.

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą szkoleń z bezpieczeństwa i higieny pracy. Przeprowadzamy je zarówno w formie stacjonarnej jak i zdalnej. Kontakt tel. 68 411 40 43 lub 68 411 40 49.

Oferta szkoleń BHP